Fabrika İnşaatı Nedir?
“Fabrika İnşaatı Nedir” sorusunu yanıtlamadan önce fabrikanın kelime anlamına değinmek gerekiyor. Günümüzde üretim kaynaklarının halka ulaşmasında ev sahipliği yapan inşaya fabrika denmektedir. Fabrika inşaatının tüm yapım aşaması çevreye ve yasalara uygun şekilde yürütülmelidir. Fabrika inşaatı sırasında gerçekleşen aşamalar buna uygun şekilde ilerlemektedir.
Fabrika İnşaatı Nasıl Yapılır?
Fabrika inşaatı tek aşamadan oluşan bir durum değildir. Yasalar ve çevreye vereceği zararların etkenleri göz önünde tutularak bir yol izlenmelidir. İnşa edilecek fabrikanın kullanım amacı doğrultusunda firma, inşaat planı hazırlamaktadır.
Genel bir fabrika inşaatını ele alarak örnek verecek olursak, fabrika içeresinde; idari bina, ana fabrika binası, malzeme depoları, su deposu, montaj atölyeleri, yemekhane, trafo merkezi binası, hammadde, otopark, yedek parça stok ambarı, işçi lojmanları ve sığınak gibi bölümler yer almaktadır.
Fabrikada inşa edilecek bölümler belirlendikten sonra, inşaat aşamaları başlar. Malzeme eksikliği olmadan, kusursuz bir şekilde tamamlanan fabrika, daha sonra çalışanlara açılmaktadır.
Fabrika Yapım Aşamaları
• Yatırım yapacak olan firmanın ihtiyaçlarına yönelik arsa seçimi yapılmalıdır.
• Arsa alındıktan sonra, ÇED raporu alınması gerekmektedir.
• Arsa çap alma işlemi yapılması gerekmektedir.
• Zemin etüdleri yapılmalıdır.
• Oluşabilecek bir vinç ihtiyacına karşılık önlem alınmalı, vinç tonajı belirlenmelidir.
• Arz ve taleplere en uygun ideal bir proje çizilir daha sonra uygulama aşamasına geçilir.
• Sahada kot çalışmaları yapılmalıdır.
• Beton dökülecek alan belirlendikten sonra, zeminin beton dökülmeye uygun bir formata dönüştürülmesi gerekmektedir.
• Koruma perdeleri yapılmalıdır.
• Fabrika inşasının yapısına göre, sandviç panel çatı ve cephe kaplamalar yapılabilir.
• Doğalgaz hattı, temiz su, pis su, elektrik, yangın hidrant hattı, görüntülenme sistemleri, telekom hatları ve tesisatlar ile ilgili gerekli kazı dolgu çalışmaları yapılmalıdır.
• Projede yapılacak kotlara uygun çevre duvarları yapılmalıdır.
• Güvenlik kulübesi yapılmalıdır.
• Saha betonuna hazır bir zemin elde edilmelidir.
• Makine yerlerinin ayarlanması ve yapılması gerekmektedir.
• Projede gerekli ise, portal ve topaç vinç temelleri dizayn edilmelidir.
• Yağmur oluğu ve bordür uygulaması yapılmalıdır.
• Çevre duvarı üzerine tel, çit ve giriş-çıkış kapıları yapılmalıdır.
• İnşa edilecek fabrika imalathanesinin seksiyonel kapıları ve yangın kapılarının montaj yapımı gerçekleşmelidir.
• Fabrika içerisindeki elektrik tesisatlarının dizayn edilmesi gereklidir.
• İdari ofis, ortak alan ve işçi kullanım alanlarını projeye sadık kalacak şekilde; topping betonları atılmalı, tercihe yönelik dış cephe kaplaması, şap, duvar, sıva, alçı, asma tavan, seramik, ağaç parke, boya, yangın kaçış holleri, doğrama, merdiven korkulukları gibi tüm ince işler yapılmalıdır.
• Projede belirlenen ağaçlandırma ve peyzaj sistemi yapılmalıdır.
Fabrika İnşaatı Sırasında Alınan İzinler
1-Yapı (İnşaat) Ruhsatı
• Yapı ruhsatı, mücavir alanlar içerisinde bir inşaatın başlayabilmesi için yapı ruhsatı alınması gerekmektedir.
• Tapu ve Kadastro Müdürlüklerine ve ilgili belediyelere başvurularak, imar durumunu gösteren çapın ve yol kotu tutanağı ile parselin kanal bağlantısının hangi noktada ve kotada olduğunu gösteren bir belge alınması gerekmektedir.
• İlgili mühendisler verilen bilgiler doğrultusunda parsele ilişkin zemin etüt raporu hazırlamalıdır.
• Yapı sahibi ve kanuni vekiller; verilen belgelere göre yürürlükteki kanun plân, yönetmelik, Türk Standartları, çevre şartları, fen, sanat ve sağlık kuralları ve bütün mevzuat hükümlerine uygun olmak suretiyle aşağıda e, f ve g’de belirtilen projeleri hazırlatmalıdırlar. Yapı ruhsatı almak için belediyelere veya valiliklere verilecek belgeler sırası ile aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır.
a)Dilekçe
b)Taahhütname
c)Tapu ve Kayıt Örneği
d)Vekaletname ve Muvaffakatnameler
e)Mimari Proje
f)Statik Projeler
g)Tesisat ve Peyzaj Projeleri
h)Yol ve Alt Yapı Katılım Payları Ödeme Belgeleri
Teknik Kontrol İçin İstenecek Belgeler
Teknik kontrol için gerekli belgeler, ilgili belediye tarafından, gerek duyulması halinde istenen aplikasyon zaptı, bağımsız bölüm listesi bitişik parseldeki binaların resmi veya krokisi ile çatı plânı gibi diğer teknik belgelerdir.
İlgili belediyenin gerek duyması halinde dilekçe ekinde yer alan yukarıda belirtilen belgelerle birlikte aşağıdaki belgelerin de belediyeye teslim edilmesi gereklidir:
– 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında kanununa göre yapı, denetim kuruluşu tarafından incelendiğine ve uygun görüldüğüne dair onay
– 1/50 veya 1/100 ölçekli aplikasyon zaptı
– Noterden onaylı bağımsız bölüm listesi
– Yol cephesinde arsa ile bitişik arsalarda yer alan binaların fotoğrafları veya krokileri
– 1/50 ölçekli çatı plânı
2-Fabrika İnşaatı
a) Arsa Düzenlenmesi ve Şantiye Binalarının Yapımı
Arsa içerisine, inşaat ve diğer işlemler ile alakasız ve yetkisi olmayan inşaların giriş-çıkışların kontrolü sağlanması gerekmektedir. Malzeme ve çalışanların güvenliğinin sağlanması için gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Bu önlemler tel örgü, çit vb. malzemeler ile sağlanmalıdır.
Bu gibi önlemler sağlandıktan sonra fabrika inşaatı tamamlanıncaya kadar işçilerin konaklayabileceği, yemek yiyebileceği geçici alanlar inşa edilebilir. Fakat bu geçici binaların yapımı içinde yapı ruhsatı gerekmektedir.
b) Fabrika Binası ve Müştemilatının Yapımı
Fabrika inşaatı yapılacak yerin görünür bir yerinde, üzerinde mal sahibi ve bütün müelliflerin, fenni mesullerin veya yapı denetim kuruluşunun ve denetçi mimar ve mühendislerin, inşaatta görevli yardımcı kontrol elemanlarının, müteahhidin, şantiye şefinin isimleri, ada, parsel ve ruhsat numarasını belirten inşaatı tanıcı, 0.50 m x 0.75 m boyutlarında bir tabela bulunmalıdır.
c) Yapı Kullanma (İskan) İzni
Fabrika binaları ve yapılan müştemilatların işletmeye açılabilmesi için, ilgili belediyeden veya valilikten yapı kullanma izninin alınması gerekmektedir. Bunun gerçekleşebilmesi için ise fen ve sağlık kurallarına uygun inşa edilmiş ve inşa süresi boyunca gerekli kontrollerden geçerek olumlu sonuç almış olması gerekmektedir.
Fabrika inşaatında TSE standartlarına uygun malzeme kullanıldığı raporlanması, inşaat için yapılan şantiye ve diğer yapıların ise fabrika kullanımına açılmadan önce yıkılması gerekmektedir. Ayrıca son olarak çevre düzenlemesi aşamasında fabrika etrafında her 20m2’si için bir ağaç dikilmesi zorunludur. Yapı kullanımına açılma izni için bir diğer unsur ise kanalizasyon bağlantılarının yapılıp ilgili belgenin belediyeden alınmasıdır.
Son olarak ruhsat ve eklerine uygun olarak yapılan yapının bunu kanıtlayacak raporu fabrikanın arka ve ön cephelerini çekere 13x18cm boyutlarındaki en az iki fotoğrafı ilgili belediyeye teslim edilmesi gereklidir.
d) Makine ve Teçhizatın Siparişi ve Monte Edilmesi
Makine ve teçhizatın özelliklerine bağlı olarak inşaat sırasında veya inşaat tamamlandıktan sonra monte edilme işlemi gerçekleşir. Uygun ürünler için araştırma yapılıp, bulunduktan ve tedarik edildikten sonra sorumluluk montajı gerçekleştirecek olan kişi ve kuruluşa aktarılır. Makine ve teçhizatın, proje uygun olarak monte edilmesinin ardından fabrika deneme üretimine hazır halde gelmiş olur.
e) Deneme Üretimi
Yerlerine monte edilen makine ve teçhizatın teknik özelliklere uygun olması, çalışıp çalışmadığını, işlev ve performansını tespit etmek üzere yapılan kontrollere deneme üretimi denmektedir. Bu süre zarfında, üretim hızı, ürün kalitesi ya da yapıda oluşan herhangi bir aksaklık var ise tespit edilmektedir.